Zagreb Radyosu’nda bir hasretlik türkü

Evlere kapandığımız, bir hafta sonunu daha yaşıyoruz. İçinde bulunduğumuz bu durumun, bir an evvel bitmesini umut ederken arkanızı yaslanıp bir hayal diyarına gitmeye hazır mısınız? 

Romantizm, müzik, savaş ve Balkanlar bir şeyler çağrıştırdı mı? Hemen söyleyelim, bu hafta sonu köşemize Balkanlar’ın en güzel şehirlerinden Zagreb’i konuk ediyoruz. Ahmet Kaya’nın meşhur, ‘Zagreb radyosunda, Lilli Marlen türküsü’ dizesini birçoğumuz hatırlarız. Aslında türküde bahsi geçen ‘Zagreb Radyosu’ kayıtlarda ‘Belgrad Radyosu’ olarak geçer ve şimdiki şehir planlamasında, ‘Saint Mark’ meydanında bulunan Hırvat televizyon ve stüdyoları olarak bulunmaktadır. Lili Marlen şarkısı, 2. Dünya savaşı sırasında, cephedeki askerlere cesaret vermek adına bestelenmiş ve ‘Lale Andersen’ tarafından söylenmiş, ilk başlarda beklenen ilgiyi görememiş ama bir kaç yıl içinde ‘Marlene Deitrich’in şarkıyı okumasıyla kısa sürede bir milli marşa dönüşmüştür. 1941’de, Almanya’nın Yugoslavya’yı işgal etmesi ile hafızalara kazınan adıyla ‘Zagreb Radyosu’nda şarkının okunması, Alman ve Akdeniz cephelerinde askerlere yayın yapılması şarkının milyonların gönlüne kazanmasına vesile olur. Lili Marlen, çaldığında cephede savaş durur, bittiğinde de savaş devam edermiş. Bu nedenle bu şarkı tarihte savaşı durduran şarkı olarak geçer.

Osmanlı, 50 km yakınına kadar gelmiş ama Zagreb’i hiç bir zaman kuşatamamıştır. Belgrad ile Zagreb arasında bir otoban yolu vardır ve iki şehir arasındaki ulaşım oldukça ucuz ve kolaydır. 

Zagreb için aslında küçük bir Viyana, diyebiliriz. Mimarisi ve genel yapısı itibariyle Viyana ile çok benzerlik gösterir. Şehir, tıpkı Viyana’daki gibi eski ve yeni olarak ikiye bölünmüş durumdadır. Eski Yugoslavya’dan kalan en büyük özelliklerden bir tanesini yine Zagreb’de görmek mümkün. Ulaşım özellikle raylı sistem hattı üzerine kurulmuş, bisiklet kullanıcıları için özel ayrılmış bölümler var ve böylelikle trafik çok akıcı. Zagreb için özellikle bir ayrıntı vermek istiyorum ki şehri pazar günü gezmek isterseniz büyük bir sessizlikle karşılaşırsınız çünkü şehir pazar günü tamamen dinlenir. Gezi rotanızı özellikle pazara ayırmamanızı tavsiye ederim. 

Zagreb, sizi mimarisiyle büyüleyecek bir şehirdir özellikle karşı komşusu İtalya’nın gotik havasını bütün mimari eserlerde görmek mümkündür. Kent, özellikle fotoğraf çekmek isteyenler için tamamen bir fotoğraf cennetidir. 

Balkanlar’ın en güzel şehirlerinden bir tanesi olan Zagreb’de unutulmaz vakit geçirebilir, tarih ve zamanın içinde unutulmaz bir yolculuk yapabilirsiniz. Tatil ve gezi rotanıza mutlaka eklemenizi tavsiye ederim ve Attila İlhan’ın o güzel şiirinin dizeleriyle size iyi hafta sonları diliyorum.

“Akşam olur, mektuplar hasretlik söyler

Zagreb radyosun da, Lili Marlen türküsü 

Dost ağlar, karanfilim dost ağlar

Marş söylemeden ölmek bize yakışmaz 

Ve biz yine yıldızlara bakarız 

Ve yine yıldızlar bize bakar.”

  • Zeynep Çay | 17 Ocak 2021
+ yazılar