“İki masum çocuğun farkında bile olmadıkları ikonikleşmiş kaderleri, onları tüm zamanların en trajik kardeşleri olarak mitolojiye sokacak.”
Medea’yı 7 Ocak akşamı gala gecesinde seyrettim. Oyunun hemen ardından yazımı yazamadım çünkü oyun üzerine konusu sebebiyle düşündüm.
Dor Productions yapımı olan oyunda Defne Kayalar, Abdullah Burak Kaya, Ayaz Çoban, Ayaz Gülşen ve Tarık Sarıyar oynuyorlar. Çocuklar oyunda dönüşümlü olarak oynuyorlar. Benim seyrettiğim oyunda Ayaz Çoban ve Tarık Sarıyar oynadılar.
İlk defa bir yetişkin oyununda çocuk oyuncular seyrettim. Müthiş keyifliydi. O iki çocuğun odalarında gerçekten olduklarına inanacaksınız. Diğer çocuk oyuncuları seyretmedim ama onların da başarılı olduklarından eminim. Defne Kayalar’ı tiyatro sahnesinde ilk kez seyrettim ve açıkçası çok beğendim.
Medea, Euripides tarafından yazılmış çok eski bir oyundur. İlk MÖ 432’de sahne almış ve temeli Iason ve Medea’ya dayanan bir Antik Yunan tragedyasıdır. Euripedes’in bu oyunu tarih boyunca farklı oyun yazarlarınca politik ve feminist perspektiflerden yorumlanmıştır.
Oyun, bir intikam hikâyesi
“Yaralanmış bir kadından daha intikamcı hiçbir şey yoktur; bu yüzden şairler, Furialar’ın dişil olmasını emretmiştir.” Edward Ward, Female Policy Detected (1694)
Gel de şimdi bu konu üzerine düşünme. Haksızlığa uğradığında kim bedel ödetmek istemez ki? Ancak öfke insanı tamamen sardığında da kim tam olarak objektif olabilir ve akılcı düşünebilir?
Kadınların açıkçası erkekleri hayatlarında yanlış konumlandırdıklarını düşünüyorum. Erkekleri de çok zalim ve hain buluyorum. Bu kadar korkunç bir durumda kimse kimseye güvenmeyecek mi? Evet, ben de her şeyin bir ederi ve bedeli olduğunu düşünenlerdenim ama iş intikam alma noktasına geldiğinde planı mahvetmek üzerine kurduğunuzda pek çok hasar ve geri dönüşü olmayan zararlar verecektir.
Medea’nın hikâyesinde kadın bence de yüzde yüz haklı. Oyun için çok ayrıntılı bir kitapçık hazırlanmış. Tam olarak oradan alıntı yapıyorum:
Kolhis diyarından gelen yetenekli bir büyücü olan Medea, Yunan kahramanı Iason ile tanıştığında, ikisi de birbirlerinden derin bir şekilde etkilendi. Iason, Arganotlar ordusuyla birlikte, sihirli iyileştirme güçlerine sahip olduğuna inanılan Altın Post’u ele geçirerek krallığını geri almak için Kolhis’e gelmişti.
Medea, büyü gücü ve bilgisiyle Iason’un, babası Kral Aeetes tarafından Altın Post’u kazanmak için önüne konan neredeyse imkânsız zorlukları aşmasına yardımcı oldu. Bu işbirliği, aralarında güçlü bir aşkın doğmasına neden olurken, Kral’ı öfkelendirdi. Sonunda ikili, Kolhis’ten kaçtı ve birçok tehlikeli macera ile yüzleşirken birbirlerine derin bir bağ ile bağlandılar.
Ancak mutlulukları uzun sürmedi. Iason, politik bir çıkar elde etmek için Medea ve iki oğlunu terk ederek Kral Kreon’un kızı Glauke ile evlenmeye karar verdi. Bu ihanete karşılık olarak Medea, korkunç bir intikam plânı hazırladı. Glauke’ye zehirli bir elbise gönderdi ve elbise Glauke’nin ölümüne yol açtı. Kral Kreon da kızını kurtarmaya çalışırken hayatını kaybetti. Efsanenin en bilinen versiyonuna göre, Medea intikamını daha da derinleştirmek ve Iason’a en büyük acıyı yaşatmak amacıyla çocuklarını da öldürdü.
Bence insanlar birbirlerini ömür boyunca sevmek ya da ömür boyunca bir arada kalmak zorunda değil ama Medea’nın hikâyesinden anladığımız kadarıyla kendi çıkarları için herkesi kullanan bir erkek var. Dolayısıyla Medea’nın intikâm arzusuyla dolu olması anlaşılabilir ama burada sırf o erkeğe acı çektirmek için çocuklarını öldürmek artık bence aklını yitirmişliği gösteriyor.
Oyunda hikâyeye birebir sadık kalınmış, sadece günümüzde geçiyor. Euripides’ten uyarlayanlar, Kate Mulvany ve Anne-Louise Sarks. Çeviren ve yöneten ise Hira Tekindor. Sahne ve ses tasarımı da Hira Tekindor’a ait.
Çocuk oyuncuların koçu İbrahim İris. Muhtemelen siz de çocukların psikolojilerini düşüneceksiniz. Oyunun bir de psikoloğu var, merak etmeyin. Ceren Kaymaz, psikolog olarak kadroda yer alıyor.
Defne Kayalar, o kadar iyi bir performans sergiliyor ki sahneye fırlayıp onu durdurmak istiyorsunuz.
Oyun tek perde ve 65 dakika sürüyor. Pür dikkat izliyorsunuz. Dekor başarılı. Ses ve ışık çok iyi kullanılmış. Başta belirttiğim gibi gerçekten iki çocuğun odasını dikizliyormuş gibi hissediyorsunuz. İki çocuk da o kadar doğal oynuyorlar ki sizi gerçekten orada olduğunuza ikna ediyorlar. İki çocuğun kimi zaman hatta çoğunlukla keyiflendiren sohbetleri, oynadıkları oyunları, çekişmeleri, bağları oyunun sonuna geldiğinizde sizi tepeden alıp yere çarpıyor. Özellikle anne, baba olanların çok etkilenebileceklerini düşünüyorum.
Bu oyunu seyredilecekler listenize ekleyin. Bu aralar sürekli iyi oyunlara denk geliyorum ve beni çok mutlu ediyor bu.
Tek sıkıntım Zorlu PSM’deki %100 Studio sahnesi. Oyunu tam olarak seyredemiyorsunuz. Sahne düz zeminde ve ikinci sırada oturmamıza rağmen sahneyi tam olarak göremedim. Buna acilen çözüm bulunmasını talep ediyorum.
Medea Tiyatro Oyunu Yaş sınırı:12+ Süre: 65 dakika
9 yaşındaki Jasper ve 12 yaşındaki Leon, tanıdığınız çoğu ağabey-kardeş gibidir. Kavga ederler. Gülerler. Oyunlar oynarlar. Yatak odaları onların kalesidir: akvaryumdaki balıklarına ev sahipliğI yapan, Herkül (oyuncak ayıları) tarafından korunan, kovboy düelloları ve kılıç savaşları arenası olan bir yerdir. Ama bugün evde tuhaf bir durum var. Odalarının kapısı kilitli. Ebeveynlerinin salondaki bağırış çağırış sesleri giderek artıyor. Ve önümüzdeki bir saat içinde, bu iki masum çocuğun farkında bile olmadıkları ikonikleşmiş kaderleri, onları tüm zamanların en trajik kardeşleri olarak mitolojiye sokacak. Tamamen Medea’nın küçük oğullarının perspektifinden anlatılan, bu uluslararası alanda klasikleşmiş Antik Yunan tragedyasının Avustralyalı yazarlar Kate Mulvany ve Anne-Louise Sarks tarafından yazılan versiyonu, seyirciye daha önce hiç görmedikleri yepyeni bir bakış açışısı sunuyor. Yapımcılığını Dor Productions’ın, uygulayıcı yapımcılığını Omnia Yapım’ın, yönetmenliğini ise Hira Tekindor’un üstlendiği “MEDEA” adlı oyunumuzda Medea karakteri Defne Kayalar, Jasper ve Leon karakterleri ise dönüşümlü olarak Abdullah Burak Kaya, Ayaz Çoban (Jasper), Ayaz Gülşen ve Tarık Sarıyar (Leon) tarafından canlandırılacaktır.
Yazan: Kate Mulvany & Anne-Louise Sarks (Euripides’in oyunundan) Çeviren-Yöneten: Hira Tekindor İkinci Yönetmen: Beste Güven Yapım: Dor Productions Uygulayıcı Yapımcı: Omnia Yapım Sahne-Ses Tasarımı: Hira Tekindor Işık Tasarımı: Yakup Çartık Yapım Koordinatörleri: Selin Tekman & Okan Eken Çocuk Oyuncu Koçu: İbrahim İris Psikolog: Ceren Kaymaz Sahne Dövüşü Koreografı: Gürhan Elmalıoğlu Afiş Tasarımı ve Sosyal Medya: Dor Productions Prova Fotoğrafları: Pırıl Baruh Oyun Fotoğrafları: Banu Kaplancalı
